Yusan Zillya - intense - Krim-Tataarse muziek uit Oekraïne

De Krim-Tataren behoren tot de autochtone bevolking, een Turkssprekende etnische groep die oorspronkelijk op het Krim-schiereiland woonde. In 1944 werden ze onder Stalin naar Centraal-Azië gedeporteerd. Pas met de onafhankelijkheid van Oekraïne in 1991 mochten de Krim-Tataren terugkeren naar hun thuisland. Na de annexatie van de Krim in 2014 werden velen gedwongen te vluchten omdat ze te maken kregen met massale repressie, onderdrukking en arrestaties door het Russische regime. Ook de Krim-Tataarse multi-instrumentalist, muziekonderzoeker en componist Djemil Karikov en zijn dochter, de cellist Nial Khalilova, moesten in 2014 hun geboorteland de Krim verlaten.

Djemil Karikov studeerde cum laude af aan de Sukhumi State Music School in Abchazië en later aan het Tasjkent Staatsconservatorium in Oezbekistan. Gedurende decennia heeft hij een rijke schat aan Krim-Tataarse liederen verzameld en was hij betrokken bij de heropleving van Krim-Tataarse muziek. In 2004 nam hij het initiatief tot de oprichting van het ensemble Maqam, dat bijna vergeten Krim-Tataars repertoire uitvoerde. In 2015 ontving hij van de Oekraïense regering de titel van geëerd kunstenaar van Oekraïne.

Nial Khalilova studeerde af aan de N.V. Lysenko Technische School voor Muziek in Kiev en studeerde van 2017-2021 aan de Nationale N.V. Lysenko Muziekacademie in Lviv. Ze nam deel aan vele projecten in Oekraïne en in het buitenland, waaronder concerten met het K&K Philharmonic Orchestra in Duitsland, Italië, Oostenrijk en Zwitserland. Ze maakte ook deel uit van het Krim-Tataarse muziekensemble Maqam.

Met de zangeres van het Kurbasy-ensemble, Natalia Rybka-Parkhomenko, ontwikkelden ze het project Yuşan-Zillya. In de Krim-Tataarse en Oekraïense traditie groeit op de Krim de plant yuşan. Dit is de geurige weegbree, ook wel het kruid van de onsterfelijkheid genoemd, en symboliseert de kracht van het niet vergeten van de eigen cultuur. In Yusan Zillya verenigen ze twee culturen, twee talen en twee volkeren. Oekraïense en Krim-Tataarse traditionele liederen worden afgewisseld met gedichten op muziek van de Anatolische zanger en dichter Aşık Veysel. Deze artiest, die op jonge leeftijd zijn gezichtsvermogen verloor, wist de harten van de mensen te bereiken door zijn karakteristieke muziek- en speelstijl, evenals zijn diep poëtische gedichten.

Bezetting:
Djemil Karikov - saz, baglama
Nial Khalilova - cello
Natalia Rybka-Parkhomenko - zang